Het zijn onzekere tijden en hoe ga je daarmee om? Het nieuws staat bol van Corona, kinderen krijgen dingen mee maar wat doe je als ouder bij vragen?Hoe houd je de onzekerheid in toom? Een ding is inmiddels helder: wegrationaliseren werkt niet. Het is er. Het blijft. We moeten er ieder een eigen weg in vinden en onze kinderen helpen daarbij. Dat doen we door op hen af te stemmen emotioneel (niet voor ze invullen), de relatie te zoeken en pas als laatste informatie te geven: Regulate Relate Reason zegt Bruce Perry dan – altijd in die volgorde.
1. Zelfzorg: zorg als ouder dat je een ‘kalm’ brein hebt om op vragen van je kinderen in te gaan. De ene ouder krijgt een kalm brein van een rustig muziekje, de ander moet een rondje hardlopen, boek lezen of mediteren. Dat is voor iedereen anders, maar zorg voor jezelf, blijf zo kalm mogelijk. Je kind stemt op jou af en als jij extreem angstig of ontregeld bent door alles, zorg je eerst dat je zelf gereguleerd wordt. Verberg je emoties niet, maar wees je mindful bewust van wat zij met je kind kunnen doen. Benoem dat.
2. Wees nieuwsgierig naar wat je kind denkt. Vul niet in voor je kind. Stop jezelf! Vraag na waar hij of zij ECHT bang voor is. Accepteer dat. Hoe irreëel het ook voor jou lijkt. Ga daarop in met verwondering, open nieuwsgierigheid, acceptatie en empathie. Stem af op je kind. Gebruik SANE = Speels Accepterend Nieuwsgierig Empathisch als basishouding. Oordeel niet, vul niet in. Verken eerst wat er ECHT leeft bij jouw kind. Help je kind woorden te vinden voor wat het voelt, voor emoties door het een ‘menu’ te geven (naar hè of misschien wel eng – geeft altijd twee of meer opties- dan ontwikkelt je kind taal voor de eigen binnenwereld).
3. Wees eerlijk, maak het niet groter of kleiner dan realistisch is. Kinderen hebben de neiging tot catastroferen, ook als ze dat niet zeggen. Iets kan het heel groot worden in hun hoofd. Stem daar op af. Help ze begrenzen. Blijf nieuwsgierig, empathisch en accepterend. Als het groot is rationaliseer het niet weg maar blijf eerst bij de emotie (reguleer je kind!) door die te erkennen, samen kun je dit aan (relatie!) en daarna kan je info geven, als emotie ruimte krijgt, kan het kind weer denken en info van jou opnemen (reason!).
4. Leg uit dat niet alle bronnen betrouwbaar zijn. Wat je kind hoort en ziet op TV of Radio, wat je kind leest op Social Media of internet kan veel erger klinken dan het is. Check bij je kind hoe het overkomt, waar iets vandaan komt (nieuwsgierig & check op bron) wat hij/zij erbij denkt /voelt (zie punt 2 en 3) en ga daarop in.
5. Leg uit dat dit Coronavirus niet altijd tot de dood leidt. Het heeft voor een klein deel van de zieke mensen een zeer ernstig verloop met de dood tot gevolg. Dat is afschuwelijk. Vertel daarbij dat dit meestal niet geldt voor kinderen en jongeren. Daarbij kan je vertellen dat het een nieuw virus is en dat daarom niemand weet hoe het verder gaat, maar dat er hard gewerkt wordt om hier meer over te ontdekken. Vertel je kind dat je het belangrijk vindt om samen hierover te praten, te delen wat je voelt en denkt, wat het met je doet. Het is er en het zal nog wel even blijven.
6. Vertel hoe ongelooflijk belangrijk handen wassen is. Dit leent zich voor wat luchtigheid, spel zelfs. Maak er een leuk ritueel om heen. Wie kan de meeste manieren vinden om 20 sec. handen te wassen (welk liedje van de dag, volgorde van vingers, etc. etc.); welke zeep vind je lekker? Wie kan er het meeste schuim maken(schuimcompetitie!). Houd het speels!
7. Gebruik zelf alleen betrouwbare bronnen van informatie zoals het RIVM of de WHO. Wetenschap is onze vriend hier en speculatie helpt niet.
8. Zorg dat je er als ouder gedoseerd aandacht aan besteed, maak het niet kleiner maar ook niet groter dan nodig en door jou en je kind te hanteren is. Je kan bv. kiezen voor een ‘informatie-dieet’ waarbij je op 2 of 3 momenten per dag de info checkt en er dan wat mee doet.
9. Kijk om je heen en ontdek samen wat er allemaal onverwacht ten goede verandert door Corona/COVID19 – mensen gaan samenwerken; veel dingen gaan toch door. Anders dan gewend, online bijvoorbeeld, maar ze gebeuren wel. Help je kinderen dat te zien en het goede daarin te ervaren.
10. Last but not least: zorg voor ritme, regelmaat en rituelen (reinheid hadden we al onder punt 6. ). Kinderen houden van voorspelbaarheid. In onvoorspelbare tijden kunnen opvoeders hen geen betere dienst bewijzen dan een regelmatig schema, rituelen en voorspelbaarheid op die kleine dagelijkse punten die wel in onze macht liggen, bv. door een paar vast momenten op de dag te kiezen dat je samen iets doet (activiteit, wandeling, spelletje, oefening, eten/drinken). Maar let op: maak zo’n schema niet te gedetailleerd – dan wordt het een keurslijf en.. stel het op samen met je kind.
Blijf in dialoog, houd elkaar goed vast: samen gaan we hier doorheen. Niet makkelijk maar wel samen.
© Anneke Vinke 18 maart 2020
